7 Kasım 2022 Pazartesi

Niccola Machievelli : Etik ve Siyaset - İmren Tüzün

Niccola Machievelli : Etik ve Siyaset


Floransalı Düşünür, 1498 -1512 yılları arasında Floransa Cumhuriyeti'nin hizmetinde çalışmış, 1512'de Mediciler iktidara gelmesiyle işine son verilmiş, kendini siyasi yazarlığa vermiş. Prens adlı eserinde, İlk Çağ ve Hristiyan Orta Çağ düşüncesiyle hesaplaşmaya girmiştir.


Sofistlerden sonra,  siyaset ve ahlakın ayrı şeyler olduğunu , bu ikisinin birbirine karıştırılmasının fayda sağlamayacağını söylemiş.

Siyasi konuları, ahlaki, metafizik ve dini ilkelerden soyutlayarak, bunlardan bağımsız bir şekilde ele alması siyasi düşünce tarihine bir yenilik getirmiştir.

Machievelli, her toplumda iki farklı mizaç olduğunu; biri halkın diğeri ise büyüklerin mizacı. Halk, büyüklerin emri ve baskısı altında olmayı istemez iken, büyükler ise halka komut vermek ve baskı altında tutmak isterler. Savunduğu bu düşünceyle,  toplumsal bölünmüşlüğün, gerçek toplumların vazgeçilmez ve önlenemez bir niteliği olduğunu vurgular.


Machiavelli’ye göre siyasetin tek fonksiyonu kendisiyle barışık bir toplum tesis etmek değildir. Çatışmasız bir toplum, siyasetin varolma nedenini ortadan kaldırmakla kalmaz, kendini de yok etmiş olur. Siyasetin amacı, toplumda önlenemez ve vazgeçilmesi mümkün olmayan bölünmüşlüğü ve çatışmayı yönetmektir.


Machievelli, insanın tabiatı gereği kötü, bencil, korkak ve iki yüzlü olduğunu, bu nedenle devlet yönetimi gerekirse acımasız, baskıcı hatta kan dökücü olabilir, fakat acımasızlıkla ile şefkat arasında denge kurulmalıdır, görüşündedir.


Machievelli tüm bu fikirleri İtalyan birliğinin sağlanabilmesi için leri sürmüş. Makyevelizm, siyasi düşünce tarihine " amaca ulaşmak için her yol ve araç mübahtır, meşrudur.", olarak dile getiren bir kavram olarak geçmiş.

Günlük yaşamda, elbette Makyevelizm'den haberdar olanlar, eleştirdikleri kişilere "Makyevelist", dediklerini de duyarız zaman zaman.

Machievelli'nin düşüncesi, günümüz siyaset dünyasının ruhunu yansıtıyor adeta, siyaset varlığını çatışmadan alıyor, iyi yönetilebildiğini ise söylemek zor.



İmren Tüzün

Siyasal Düşünceler Tarihi'nde Ibn Haldun - İmren Tüzün